10
мамыр
2023
Мүлікті сақтандыру: көзделмеген шығынды қалай болдырмауға болады
ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің деректері бойынша 2023 жылғы қаңтар – ақпанда сақтандыру сыйлықақылары
170 млрд теңге болған, бұл 2022 жылғы осындай кезеңмен салыстырғанда 23%-ға көп. Сақтандыру сыйлықақыларының өсуінің негізгі қозғаушы күші ерікті мүліктік сақтандыру сыныбы болып табылады.
Мүлікті сақтандыру кезінде оны қалай және нені сақтандыруға болады және сақтандыру шартын жасасу кезінде не нәрсеге ерекше назар аудару керек екендігін Fingramota.kz-пен бірге қарастырамыз.
Өрт, дауыл немесе су тасқыны сияқты табиғи апаттардың алдын алу мүмкін емес, дегенмен мүлікті күтпеген шығындардан сақтандыру арқылы тәуекелдерді азайтуға болады.
Мүлікті сақтандыру белгілі бір оқиғалар орын алған кезде сақтанушылардың мүліктік мүдделерін залалдан материалдық тұрғыдан қамтамасыз ету тәсілі болып табылады. Басқаша айтқанда, бұл – жылжымайтын мүлікке толық немесе ішінара зиян келтіру тәуекелінің кепілі.
Мүлікті сақтандыру ерікті сақтандыру түрлеріне жатады және әр адамның жеке таңдауы болып қала береді.
Жылжымайтын мүліктен басқа, тұрмыстық техниканы, жиһазды және т.б. сақтандыруға болады. Яғни, барлық жылжымалы және жылжымайтын мүлікті бүлінуден, табиғи апаттардан, өрттен, жоғарғы көршілерден су ағудан, тұрмыстық газдың жарылуынан, бұзақылықтан, тонаудан, бұзып кіруден және т.б. қорғауға болады. Осындай жағымсыз оқиға орын алған кезде сақтандыру арқылы сіз сақтандыру компаниясынан белгілі бір өтемақы ала аласыз.
Өзіңіздің жылжымайтын мүлкіңізді дұрыс сақтандыру үшін әрбір меншік иесі қандай тәуекелден сақтанудың маңызды екенін, сақтандыру тетігінің қалай жұмыс істейтінін, белгілі бір компанияның төлемдері мен тарифтерін түсінуі керек.
Мүлікті қандай тәуекелдерден сақтандыруға болады
Мүлікті әр түрлі тәуекелдерден сақтандыруға болады және сақтандыру қажет. Мәселен, пәтеріңізді су басудан (су құбырының суынан, жылыту жүйесіндегі судан, жауын-шашын салдарынан шатырдан су өтуден) немесе өрт пен ұрлыққа байланысты қауіптерден сақтандыруға болады. Мүліктің жоғалуына, жойылуына немесе бүлінуіне әкелетін мынадай сақтандыру жағдайлары бар:
- өрт, найзағай, жарылыс;
- табиғи апаттар (көшкіндер, дауылдар, құйындар, су тасқыны, нөсер және басқалар);
- су басу;
- көлік құралының соқтығысуы;
- ұшу аппараттарының соқтығысуы немесе олардың қосалқы бөліктерінің немесе заттары мен жүктерінің мүлікке құлауы;
- үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттері, ұрлық, бұзып кіру, тонау;
- жер сілкінісі және басқа жағдайлар.
Сақтандыру компаниясын дұрыс таңдауға тырысыңыз
Сақтандыру компаниясын таңдаған кезде мұқият болыңыз. Сақтандыру компаниясының сақтандыру нарығындағы жағдайын зерттеңіз. Компания сақтандыру төлемдерінің нақты реттелген тетігі бар, сенімді компания болуы керек.
Қазақстандағы лицензияланған сақтандырушылардың тізбесімен ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің «www.gov.kz» сайтында «Қызмет» – «Рұқсаттар мен хабарламалар тізілімі» бөлімінде танысуға болады.
Сақтандыру шартын жасасу кезінде неге назар аудару керек?
Құжатты мұқият оқып шықпай, оған қол қоймаңыз. Бұл жерде сақтандыру шарты туралы айтылып отыр, оның талаптарында тәуекелдер мен сақтандыру жағдайларының нақты тізімі, сақтандыру жағдайы басталған кездегі сақтандыру төлемінің мөлшері, сондай-ақ сақтандыру жағдайы басталған кезде ұсынылатын құжаттардың толық тізбесі көрсетілуі керек.
Міндетті түрде мыналарды мұқият зерделеңіз:
- сақтандыру оқиғасына не жатады;
- сақтандыру полисі нені өтейді;
- қандай ерекшеліктер бар;
- қандай тәуекелдер сақтандырумен өтеледі, ал қайсысы өтелмейді;
- сақтандыру жағдайы басталған кезде не істеу керек және қандай құжаттарды ұсыну қажет.
Сақтандырушыға шарт жасасу арқылы сақтанушының өз мүлкіне немқұрайлы қарамайтындығына кепілдік беретін франшизаға да назар аударыңыз. Басқаша айтқанда, франшиза – бұл сақтанушының сақтандыру залалын өтеуге өзінің қатысуы. Франшиза мөлшері сақтанушының сақтандыру жағдайы басталған кезде өз қалтасынан төлейтін сомасын көрсетеді. Франшиза мөлшері мен тарифтің арасында нақты байланыс бар: франшиза неғұрлым аз болса, сақтандыру тарифі соғұрлым көп болады және керісінше.
Егер шарттың талаптары түсініксіз болса немесе күмән тудырса, сақтандыру компаниясының менеджерінен сұрауға қысылмаңыз. Басқа сақтандыру компанияларының талаптарымен салыстырыңыз және өзіңізге ыңғайлы және қолайлы сақтандыру талаптарын таңдаңыз.
Есте ұстаңыз! Кейбір оқиғалардың туындауы өтемақы төлеуге әкелмейді. Ол – мүлікті адамның өзінің бүлдіруі, Қазақстан Республикасында белгіленген өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтамау, сақтандырылған мүлікті қайта құру, қайта орнын ауыстыру салдарынан туындаған зиян.
Шарттың әрбір тармағымен мұқият оқыңыз!
Мүлікті сақтандыру үшін қандай құжаттар қажет?
Сақтандыру полисі сіздің өтінішіңізде қамтылған мәліметтер негізінде ресімделеді.
Өтінішке мыналар қоса берілуі қажет:
• жеке басыңызды куәландыратын құжаттың көшірмесі;
• мүлікке немесе мүліктік мүддеге (сатып алу-сату туралы шарт, жалдау шарты және т.б.) меншік құқығы туралы құжаттың көшірмесі;
• жылжымайтын мүлік объектісінің құны туралы растайтын құжаттар.
Сақтандырушы сақтандыру полисін ресімдеген кезде сақтандырылатын мүлікті қарап шығуға, қажет болса, оның шынайы құнын белгілеу мақсатында сараптама тағайындауға құқылы.
Сақтандыру полисі Сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын төлеген сәттен бастап, ал ол бөліп төленген жағдайда, бірінші сақтандыру жарнасын төлеген сәттен бастап күшіне енеді және тараптар үшін міндетті болып табылады. Сақтандырып қорғаудың қолданылу кезеңі сақтандыру полисінде көрсетілген мерзім болып табылады.
Назар аударыңыз! Сақтанушы өтініште жалған мәліметтерді көрсеткен жағдайда, Сақтандырушы сақтандыру жағдайы орын алған кезде Сақтанушыға сақтандыру төлемін төлеуден бас тартуға құқылы.
Сақтандыру жағдайы орын алған кезде не істеу керек?
Сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиға орын алған кезде:
1) оқиғаны құжат түрінде ресімдеу үшін болған оқиға туралы құзыретті органдарға дереу хабарлау және Сақтандырушыға немесе оның уәкілетті өкіліне/апат комиссарына хабарлау;
2) сақтандыру шартында көрсетілген мерзімдерде Сақтандырушыға немесе оның уәкілетті өкіліне сақтандыру жағдайы туралы жазбаша нысанда өтініш беру, сондай-ақ оған оқиғаның мән-жайы, келтірілген залалдың түрлері мен болжамды мөлшері туралы барлық өзіне белгілі болған мәліметтерді хабарлау;
3) бүлінген мүлікті Сақтандырушының өкілі қарап шыққанға дейін зақымдану/жойылу кезінде болған түрінде сақтау (егер бұл қауіпсіздік мүдделеріне қайшы келмесе немесе зиянның ұлғаюына әкелмесе);
4) Сақтандырушының өкіліне бүлінген мүлікті кедергісіз қарау мүмкіндігін беру және сақтандыру шартында көзделген басқа да әрекеттерді қамтамасыз ету қажет.
Залалдың мөлшерін сақтандыру компаниясы өзіңіз және/немесе тиісті лицензиясы бар тәуелсіз сарапшы ұсынған құжаттардың негізінде айқындайды.
SMART әдістемесімен арманды шындыққа айналдырамыз
Қаржылық әл-ауқаттылыққа қол жеткізудегі бірінші қадам – ақшаны сақтай және жинай білу. Осы негізгі дағдыларды игергеннен кейін өзіңіздің қаржылық мақсатыңызды айқындап алуыңыз қажет. Мақсат нақты болуға тиіс, онда сіз алдағы уақытта қалайтын сатып алуларды, қажет етілетін соманы және орындау мерзімін айқындап алуыңыз қажет.
Fingramota.kz-пен бірлесіп, SMART әдістемесімен қаржылық еркінділікке жету жолдарын қарастырайық.
Кез-келген нәтиже дұрыс қойылған мақсатқа байланысты. Біз көз алдымызға не қалайтынымызды нақты елестете отырып, ол үшін қандай дұрыс әрекет жасау керектігін білетін болсақ, қалағанымызға қол жеткізуге болады. Адлайда, табысқа жету үшін мақсатқа ұмтылу ғана емес, оны қалайша жүзеге асыру қажеттілігін нақты түсіну қажет.
SMART— бұл мақсатты сипаттау әдісі, оған: нақтылық, өлшемділік, қол жетімділік, маңыздылық және уақыт бойынша айқындылық кіреді. Оның қалайша жұмыс істейтінін, оның ашып жазылуын нақты мысалдармен талдайық.
«S» ағылшын тіліндегі «Specific» (нақты) сөзінен алынған
Мақсат қандай да бір нақты нәтижеге жету үшін қойылады және ол тым жалпылама түрде болмауға тиіс. Қарапайым сөзбен айтқанда, нәтиже түсінікті және қол жетімді болуға тиіс. Мысалы:
Жалпылама мақсат – дене пішімін жақсарту, ағылшын тілін үйрену, саяхаттау.
SMART қағидаты бойынша мақсат – күн сайын сағат 20.00-де кардио жаттығулар жасау, күн сайын 10 минут ағылшын тілінде курс тыңдау, ** уақытқа шетелге барып келу.
«M» ағылшын тіліндегі Measurable (өлшенетін) сөзінен алынған
Нәтижеге қаншалықты жақындағаныңызды анықтау үшін мақсатты санмен өлшеу керек. Мысалы:
Жалпыланған мақсат - қаржылық жағынан табысты болу, Парижге бару.
SMART қағидаты бойынша мақсат - айына кемінде 1 млн теңге табыс табу, келесі Жаңа жылды Парижде қарсы алу.
«А» ағылшын тіліндегі Achievable (қол жеткізуге болатын) сөзінен алынған
Бұл өлшемшарт қол жетімділікті білдіреді, яғни сіз алға қойған мақсат сіздің қолыңыздан келеді. Оған қол жеткізу үшін сіздің біліміңіз де құзыреттілігіңіз де жеткілікті немесе біраз жұмысты қажет ететін олқылықтар бар. Егер мақсат Сіз үшін қол жетпестей болып көрінсе, қол жетімді мақсатты анықтап алуға кеңес береміз. Мәселен:
Жалпыланған мақсат - кірісті екі есе көбейту, теңізде демалуға бару.
SMART қағидаты бойынша мақсат - жұмыста жоғарылау, демалыста Аквапаркке бару.
«R» ағылшын тіліндегі Realistic (шынайы) сөзінен алынған
Осы өлшемшарт бойынша сіз өзіңізге мына сұраққа жауап беруіңіз керек: «Мен неліктен мұны қалаймын?» және «Бұл маған не үшін қажет?». Сіз салауатты өмір салтын ұстанғыңыз келеді делік. Оны әртүрлі жолдармен жүргізуге болады: жүгіру, дұрыс тамақтану, жүзу, және т.б. Мұнда сіз нені жақсы көретініңізді және сізге қайсысының дұрыс екенін нақты түсінуіңіз керек.
Егер мақсат тым күрделі болса және сіз оған қалай жетуге болатынын білмесеңіз, онда аралық немесе «қол жетімді» мақсатты қолдануға тырысқан дұрыс. Мұны істеу үшін сіз жолдың бір бөлігін өтіп, өзіңіз үшін мыналарды анықтап алуыңыз керек: бұл мақсатқа әрі қарай талпынуға ниет бар ма? Мысалы:
Жалпыланған мақсат – спортпен шұғылдану.
SMART қағидаты бойынша мақсат – аптасына екі рет аэробика/кардио/тенниске бару.
«T» ағылшын тіліндегі Time-bound (уақыты жағынан шектеулі) сөзінен алынған
Әрбір мақсатты іске асырғанда оның мерзімі болуға тиіс. Сол сияқты SMART әдістемесі бойынша мақсаттың аяқталатын күні бар. Мақсатты іске асырғанда уақыты жағынан шексіз болса, оның белгісіз уақытқа созылып кететінін ұмытпаңыз:
Жалпыланған мақсат - маусым айында смартфон сатып алу, Түркияға билеттер сатып алу, туыстарға барып келу.
SMART қағидаты бойынша мақсат - 1 маусымға арналған жоспар: смартфон сатып алу, 15 маусымға арналған жоспар: Түркияға билеттер сатып алу, 1 шілдеге арналған жоспар: туыстарға барып келу.
SMART әдістемесінің артықшылықтары қандай?
Бірінші – нақты бағыт. Бұл қағидатты ұстансаңыз, сіздің өз жоспарларыңызды іске асырудағы бағытыңыз дұрыс болып саналады.
Екінші – дұрыс жоспарлау. Яғни, сіз тек мақсат қойып қана қоймай, сондай-ақ жұмысыңыз бен жеке шаруаларыңызға да міндеттерді жоспарлауды үйренесіз.
Үшінші – жылдам нәтижеге қол жеткізу. Егер мақсатты дұрыс қойсаңыз, онда оны іске асыру да оңай болмақ. Сіз қол жетпейтін міндеттерді орындауда өзіңізді әбігерге салмайсыз.
Төртінші – ынталандыру құралы. Егер сіз өзіңізге нақты мақсат қойсаңыз, онда ол сіздің алға ұмтылуыңызға түрткі болмақ. Мысалы, егер сіз тіл үйренгіңіз келсе, онда алдымен сол тілде қайда жүрсеңіз де, кіммен болса да сөйлеуді бастағаныңыз дұрыс. Бастысы, сөйлеуді тоқтатпау. Мұндай мақсатпен сіз шетелдіктермен сөйлесіп кетесіз, жаңа таныстарыңыз көбейіп, ал бастысы, тілдік дағдыларыңызды дамыта аласыз.
Бұл әдістемені қолданудағы жетістік көп жағдайда сіздің табандылығыңызға әрі оған деген ниетіңізге байланысты болатынын ұмытпаңыз. Ең бастысы, бұл – өзіңізге сену. Кез келген адам белгілі бір жетістікке қол жеткізіп, бастысы, өз күші мен мүмкіндіктеріне күмәнмен қарамауы керек. Адамдар тәжірибесінің аздығынан немесе өзіне деген сенімсіздігінен енжар болады әрі өзгелерге деген сенімі жоғала бастайды, олар SMART әдістемесін тым қиын техника деп ойлап, оны қабылдамай жатады. Бірақ бәрі де керісінше: SMART-ты пайдалануды бастау үшін неге қол жеткізгіңіз келетінін нақты түсіну керек, сол кезде бұл әдіс сізге дұрыс бағыт-бағдар беретін болады.
Айқын мақсаттар қойып, Fingramota.kz-пен бірге өз қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!
Страхование имущества: как избежать непредвиденных затрат
По данным Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка за январь - февраль 2023 года страховые премии составили 170 млрд тенге, что на 23 % больше, чем за аналогичный период 2022 года. Основным драйвером роста страховых премий является класс добровольного имущественного страхования.
Как и что можно застраховать при страховании имущества, и на что обратить особое внимание при заключении договора страхования, рассмотрим вместе с Fingramota.kz.
Предотвратить стихийные бедствия, такие как: пожар, буря, или наводнение невозможно, но можно минимизировать риски, застраховав свое имущество от непредвиденных расходов.
Страхование имущества выступает как способ материального обеспечения имущественных интересов страхователей от ущерба при наступлении определенных событий. Другими словами, это гарантия от рисков полного или частичного повреждения недвижимого имущества.
Страхование имущества относится к добровольным видам страхования и остается, что называется, личным выбором каждого человека.
Помимо недвижимости, можно застраховать бытовую технику, мебель и многое другое. То есть, все движимое и недвижимое имущество можно защитить от порчи, стихийных бедствий, пожара, затопления соседями, взрыва бытового газа, хулиганства, грабежа, взлома и т.д. Имея страховку, при наступлении подобного неприятного события, вы сможете получить от страховой компании определенную компенсацию.
Чтобы правильно застраховать свою недвижимость, каждый собственник должен понимать от каких рисков именно ему важнее всего застраховаться, как работает механизм страховки, понять суммы выплат и тарифы той или иной компании.
От каких рисков можно застраховать имущество
Страховать можно и нужно от различных рисков. Так, например, можно застраховать свою квартиру от залива водой (водопроводной водой, водой из системы отопления, протечки крыши в результате выпадения осадков) или рисков, связанных с пожаром и кражей. Различают следующие страховые случаи, которые влекут за собой утрату, гибель или повреждение имущества:
- пожар, удар молнии, взрыв;
- стихийные бедствия (оползни, ураганы, бури, наводнения, ливни и другие);
- затопление водой;
- наезд транспортного средства;
- столкновение или падения на имущество летательных аппаратов, их обломков или предметов и грузов из них;
- противоправные действия третьих лиц, кражи, разбои, грабежи;
- землетрясения и другие случаи.
Как правильно выбрать страховую компанию
Тщательно подходите к выбору страховой компании. Проанализируете положение страховой компании на страховом рынке. Она должна быть надежной и с четко отлаженным механизмом страховых выплат.
Ознакомиться с перечнем лицензированных страховщиков в Казахстане можно на сайте Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка «www.gov.kz» в разделе – «Деятельность» - «Реестр разрешений и уведомлений».
На что необходимо обратить внимание, при заключении договора страхования?
В первую очередь, внимательно читайте то, что подписываете. Речь идет о договоре страхования, условия которого должны содержать конкретный перечень рисков и страховых случаев, размер страховой выплаты при наступлении страхового случая, а также исчерпывающий перечень документов, предоставляемый при наступлении страхового случая.
В обязательном порядке внимательно изучите:
- что относят к страховому событию;
- что покрывает страховой полис;
- какие имеются исключения;
- какие риски покрываются страховкой, а какие нет;
- что необходимо делать при наступлении страхового случая и какие документы необходимо предоставить.
Также обратите внимание на франшизу, которая гарантирует страховщику то, что страхователь, заключив договор, не станет беспечно обходиться со своим имуществом. Иными словами франшиза — это собственное участие страхователя в погашении страхового ущерба. Размер франшизы указывает сумму, которую страхователь оплатит из своего кармана при наступлении страхового случая. Между размером франшизы и тарифом наблюдается четкая зависимость: чем меньше франшиза — тем больше страховой тариф и наоборот.
Если условия договора вам непонятны или вызывают сомнение – не стесняйтесь спрашивать у менеджера страховой компании. Сравнивайте условия других страховых компаний и выбирайте удобные и выгодные для вас условия страхования.
Помните! Наступление некоторых событий не влечет за собой выплату компенсации. К ним относятся самостоятельная порча имущества, несоблюдение требований пожарной безопасности, установленных в Республике Казахстан, ущерб, возникший, в результате монтажа, перепланировки застрахованного имущества и другое.
Внимательно читайте каждый пункт договора!
Какие документы нужны для страхования имущества?
Страховой полис оформляется на основании сведений, содержащихся в вашем заявлении.
К заявлению необходимо приложить:
• копию документа, удостоверяющего вашу личность;
• копии документа о праве собственности на имущество или имущественного интереса (договор о купли - продаже, аренды и т.д.);
• подтверждающие документы о стоимости объекта недвижимости.
Страховщик вправе при оформлении страхового полиса произвести осмотр страхуемого имущества, а при необходимости – назначить экспертизу в целях установления его действительной стоимости.
Страховой полис вступает в силу и становится обязательным для сторон с момента уплаты Страхователем страховой премии, а при уплате ее в рассрочку - первого страхового взноса. Периодом действия страховой защиты является срок, указанный в страховом полисе.
Внимание! При указании Страхователем в заявлении ложных сведений, Страховщик при наступлении страхового случая имеет право отказать Страхователю в страховой выплате.
Что делать при наступлении страхового случая?
При наступлении события, имеющего признаки страхового случая, необходимо:
1) незамедлительно сообщить о случившемся в компетентные органы для документального оформления события и уведомить Страховщика или его уполномоченного представителя/аварийного комиссара;
2) в сроки, указанные в договоре страхования, предоставить в письменной форме заявление о страховом случае Страховщику или его уполномоченному представителю, а также сообщить ему все известные сведения об обстоятельствах события, видах и предполагаемых размерах причиненного ущерба ;
3) сохранить пострадавшее имущество (если это не противоречит интересам безопасности или не приведёт к увеличению ущерба) до осмотра его представителем Страховщика в том виде, в котором оно оказалось на момент его повреждения/гибели.
4) обеспечить представителю Страховщика возможность беспрепятственного осмотра поврежденного имущества и другие действия, предусмотренные договором страхования.
Размер ущерба определяется страховой компанией на основании представленных вами документов и/или независимым экспертом, имеющим соответствующую лицензию.
Превращаем мечту в реальность с методикой SMART
Первые шаги к финансовому благополучию – научиться сохранять и копить деньги. Освоив эти базовые правила, надо определить вашу финансовую цель. Цель должна быть четкая, которая будет отражать грядущее приобретение, требуемую сумму и срок исполнения.
Как достичь финансовой свободы с помощью методики SMART, рассмотрим вместе с Fingramota.kz.
Любой результат зависит от правильно поставленной цели. Имея четкую картину, чего мы хотим, можно прийти к желаемому, зная, какие правильные действия нужно предпринять. Но для того, чтобы прийти к успеху, важно не только стремиться к цели, но и нужно четкое понимание того, как его реализовать.
SMART — это метод описания цели, включающий в себя: конкретность, измеримость, достижимость, важность и определённость по срокам. Как это работает, разберем расшифровку на реальных примерах.
«S» от английского слова «Specific» (конкретная)
Цель ставится для достижения какого-либо конкретного результата, и она не должна быть слишком обобщённой. Простыми словами желаемый результат должен быть понятным и достижимым. К примеру:
Обобщенная цель - улучшить физическую форму, выучить английский,
путешествовать.
Цель по принципу SMART - заниматься кардио каждый день в 20:00 часов, ежедневно по 10 минут слушать курсы на английском языке, съездить на неделю заграницу ** время.
«M» от английского слова Measurable (измеримая)
Цель должна измеряться количественно, чтобы можно было определить, насколько вы приблизились к результату. К примеру:
Обобщенная цель - стать финансово успешным, поехать в Париж.
Цель по принципу SMART - зарабатывать в месяц не менее 1 млн. тенге, встретить следующее рождество в Париже.
«А» от английского слова Achievable (достижимая)
Данный критерий означает достижимость, то есть поставленная вами цель - вам по силам. Для этого у вас достаточно знаний и компетенций, чтобы её добиться, либо есть пробелы, где нужно еще немного поработать. В случае если цель, кажется, для вас недосягаемой, рекомендуем определить доступную цель. К примеру:
Обобщенная цель - удвоить доход, поехать отдыхать на море.
Цель по принципу SMART - получить повышение на работе, поехать на выходные в Аквапарк.
«R» от английского слова Realistic (реалистичный)
По данному критерию необходимо ответить себе на вопрос: «Почему я этого хочу?» и «Для чего это мне необходимо?». Предположим, вы хотите начать вести здоровый образ жизни. Его можно вести по-разному: бегать, правильно питаться, плавать, и т.д. Здесь нужно четко понимать, что вы больше всего предпочитаете и что именно для вас подходит.
Если цель слишком сложная и вы не знаете, как ее достичь, то лучше попробовать применить промежуточную или так называемую «доступную» цель. Для этого нужно пройти часть пути и определить для себя: есть ли желание дальше стремиться к данной цели? К примеру:
Обобщенная цель – заниматься спортом.
Цель по принципу SMART – ходить два раза в неделю на аэробику/кардио/теннис.
«T» от английского слова Time-bound (ограниченная по времени)
У каждой цели должен быть срок реализации. Так же и по методике SMART, где цель имеет дату окончания. Помните, без ограничения по времени реализация цели может затянуться на неопределенное время. К примеру:
Обобщенная цель - купить смартфон в июне, купить билеты в Турцию, поехать к родственникам.
Цель по принципу SMART - план на 1 июня: купить смартфон, план на 15 июня: купить билеты в Турцию, план на 1 июля поехать к родственникам.
В чем плюсы SMART методики?
Первое – четкое направление. Используя данный принцип цели, вы имеете верное направление для реализации ваших планов.
Второе – правильное планирование. То есть, вы научитесь не только ставить цели, но и планировать задачи для работы и личных дел.
Третье – достижение быстрого результата. Если цель правильно изложена, то вам будет проще реализовать его. Вы не будете растрачивать себя на выполнении недостижимых задач.
Четвертое – инструмент мотивации. Если перед вами поставлена четкая цель, то она станет для вас мотивационным толчком. К примеру, если вы хотите выучить язык, то для начала нужно на нем говорить, неважно, где и с кем. Главное – говорить. Такая цель заставит вас общаться с иностранцами, строить новые знакомства и, конечно же, развивать ваши языковые навыки.
Помните, что успех применения этой методики во многом зависит от вашей личной настойчивости и силы желания. Самое важное — это верить в себя. Любой человек может добиться определенных успехов, главное не сомневаться в своих силах и возможностях. Недостаток опыта или неуверенность в себе делают людей пассивными и недоверчивыми, и они отвергают SMART, полагая, что это слишком сложная техника. Но все с точностью до наоборот: достаточно четкого понимания того, чего вы желаете добиться, чтобы начать использовать SMART, и тогда данный метод будет направлять вас на правильный путь.
Ставьте умные цели и повышайте свою финансовую грамотность вместе с Fingramota.kz!
Берегите себя, свое имущество и пусть страховой случай никогда не наступит!
ізге, мүлкіңізге абай болыңыз және сақтандыру жағдайы ешқашан орын алмасын!
170 млрд теңге болған, бұл 2022 жылғы осындай кезеңмен салыстырғанда 23%-ға көп. Сақтандыру сыйлықақыларының өсуінің негізгі қозғаушы күші ерікті мүліктік сақтандыру сыныбы болып табылады.
Мүлікті сақтандыру кезінде оны қалай және нені сақтандыруға болады және сақтандыру шартын жасасу кезінде не нәрсеге ерекше назар аудару керек екендігін Fingramota.kz-пен бірге қарастырамыз.
Өрт, дауыл немесе су тасқыны сияқты табиғи апаттардың алдын алу мүмкін емес, дегенмен мүлікті күтпеген шығындардан сақтандыру арқылы тәуекелдерді азайтуға болады.
Мүлікті сақтандыру белгілі бір оқиғалар орын алған кезде сақтанушылардың мүліктік мүдделерін залалдан материалдық тұрғыдан қамтамасыз ету тәсілі болып табылады. Басқаша айтқанда, бұл – жылжымайтын мүлікке толық немесе ішінара зиян келтіру тәуекелінің кепілі.
Мүлікті сақтандыру ерікті сақтандыру түрлеріне жатады және әр адамның жеке таңдауы болып қала береді.
Жылжымайтын мүліктен басқа, тұрмыстық техниканы, жиһазды және т.б. сақтандыруға болады. Яғни, барлық жылжымалы және жылжымайтын мүлікті бүлінуден, табиғи апаттардан, өрттен, жоғарғы көршілерден су ағудан, тұрмыстық газдың жарылуынан, бұзақылықтан, тонаудан, бұзып кіруден және т.б. қорғауға болады. Осындай жағымсыз оқиға орын алған кезде сақтандыру арқылы сіз сақтандыру компаниясынан белгілі бір өтемақы ала аласыз.
Өзіңіздің жылжымайтын мүлкіңізді дұрыс сақтандыру үшін әрбір меншік иесі қандай тәуекелден сақтанудың маңызды екенін, сақтандыру тетігінің қалай жұмыс істейтінін, белгілі бір компанияның төлемдері мен тарифтерін түсінуі керек.
Мүлікті қандай тәуекелдерден сақтандыруға болады
Мүлікті әр түрлі тәуекелдерден сақтандыруға болады және сақтандыру қажет. Мәселен, пәтеріңізді су басудан (су құбырының суынан, жылыту жүйесіндегі судан, жауын-шашын салдарынан шатырдан су өтуден) немесе өрт пен ұрлыққа байланысты қауіптерден сақтандыруға болады. Мүліктің жоғалуына, жойылуына немесе бүлінуіне әкелетін мынадай сақтандыру жағдайлары бар:
- өрт, найзағай, жарылыс;
- табиғи апаттар (көшкіндер, дауылдар, құйындар, су тасқыны, нөсер және басқалар);
- су басу;
- көлік құралының соқтығысуы;
- ұшу аппараттарының соқтығысуы немесе олардың қосалқы бөліктерінің немесе заттары мен жүктерінің мүлікке құлауы;
- үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттері, ұрлық, бұзып кіру, тонау;
- жер сілкінісі және басқа жағдайлар.
Сақтандыру компаниясын дұрыс таңдауға тырысыңыз
Сақтандыру компаниясын таңдаған кезде мұқият болыңыз. Сақтандыру компаниясының сақтандыру нарығындағы жағдайын зерттеңіз. Компания сақтандыру төлемдерінің нақты реттелген тетігі бар, сенімді компания болуы керек.
Қазақстандағы лицензияланған сақтандырушылардың тізбесімен ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің «www.gov.kz» сайтында «Қызмет» – «Рұқсаттар мен хабарламалар тізілімі» бөлімінде танысуға болады.
Сақтандыру шартын жасасу кезінде неге назар аудару керек?
Құжатты мұқият оқып шықпай, оған қол қоймаңыз. Бұл жерде сақтандыру шарты туралы айтылып отыр, оның талаптарында тәуекелдер мен сақтандыру жағдайларының нақты тізімі, сақтандыру жағдайы басталған кездегі сақтандыру төлемінің мөлшері, сондай-ақ сақтандыру жағдайы басталған кезде ұсынылатын құжаттардың толық тізбесі көрсетілуі керек.
Міндетті түрде мыналарды мұқият зерделеңіз:
- сақтандыру оқиғасына не жатады;
- сақтандыру полисі нені өтейді;
- қандай ерекшеліктер бар;
- қандай тәуекелдер сақтандырумен өтеледі, ал қайсысы өтелмейді;
- сақтандыру жағдайы басталған кезде не істеу керек және қандай құжаттарды ұсыну қажет.
Сақтандырушыға шарт жасасу арқылы сақтанушының өз мүлкіне немқұрайлы қарамайтындығына кепілдік беретін франшизаға да назар аударыңыз. Басқаша айтқанда, франшиза – бұл сақтанушының сақтандыру залалын өтеуге өзінің қатысуы. Франшиза мөлшері сақтанушының сақтандыру жағдайы басталған кезде өз қалтасынан төлейтін сомасын көрсетеді. Франшиза мөлшері мен тарифтің арасында нақты байланыс бар: франшиза неғұрлым аз болса, сақтандыру тарифі соғұрлым көп болады және керісінше.
Егер шарттың талаптары түсініксіз болса немесе күмән тудырса, сақтандыру компаниясының менеджерінен сұрауға қысылмаңыз. Басқа сақтандыру компанияларының талаптарымен салыстырыңыз және өзіңізге ыңғайлы және қолайлы сақтандыру талаптарын таңдаңыз.
Есте ұстаңыз! Кейбір оқиғалардың туындауы өтемақы төлеуге әкелмейді. Ол – мүлікті адамның өзінің бүлдіруі, Қазақстан Республикасында белгіленген өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтамау, сақтандырылған мүлікті қайта құру, қайта орнын ауыстыру салдарынан туындаған зиян.
Шарттың әрбір тармағымен мұқият оқыңыз!
Мүлікті сақтандыру үшін қандай құжаттар қажет?
Сақтандыру полисі сіздің өтінішіңізде қамтылған мәліметтер негізінде ресімделеді.
Өтінішке мыналар қоса берілуі қажет:
• жеке басыңызды куәландыратын құжаттың көшірмесі;
• мүлікке немесе мүліктік мүддеге (сатып алу-сату туралы шарт, жалдау шарты және т.б.) меншік құқығы туралы құжаттың көшірмесі;
• жылжымайтын мүлік объектісінің құны туралы растайтын құжаттар.
Сақтандырушы сақтандыру полисін ресімдеген кезде сақтандырылатын мүлікті қарап шығуға, қажет болса, оның шынайы құнын белгілеу мақсатында сараптама тағайындауға құқылы.
Сақтандыру полисі Сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын төлеген сәттен бастап, ал ол бөліп төленген жағдайда, бірінші сақтандыру жарнасын төлеген сәттен бастап күшіне енеді және тараптар үшін міндетті болып табылады. Сақтандырып қорғаудың қолданылу кезеңі сақтандыру полисінде көрсетілген мерзім болып табылады.
Назар аударыңыз! Сақтанушы өтініште жалған мәліметтерді көрсеткен жағдайда, Сақтандырушы сақтандыру жағдайы орын алған кезде Сақтанушыға сақтандыру төлемін төлеуден бас тартуға құқылы.
Сақтандыру жағдайы орын алған кезде не істеу керек?
Сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиға орын алған кезде:
1) оқиғаны құжат түрінде ресімдеу үшін болған оқиға туралы құзыретті органдарға дереу хабарлау және Сақтандырушыға немесе оның уәкілетті өкіліне/апат комиссарына хабарлау;
2) сақтандыру шартында көрсетілген мерзімдерде Сақтандырушыға немесе оның уәкілетті өкіліне сақтандыру жағдайы туралы жазбаша нысанда өтініш беру, сондай-ақ оған оқиғаның мән-жайы, келтірілген залалдың түрлері мен болжамды мөлшері туралы барлық өзіне белгілі болған мәліметтерді хабарлау;
3) бүлінген мүлікті Сақтандырушының өкілі қарап шыққанға дейін зақымдану/жойылу кезінде болған түрінде сақтау (егер бұл қауіпсіздік мүдделеріне қайшы келмесе немесе зиянның ұлғаюына әкелмесе);
4) Сақтандырушының өкіліне бүлінген мүлікті кедергісіз қарау мүмкіндігін беру және сақтандыру шартында көзделген басқа да әрекеттерді қамтамасыз ету қажет.
Залалдың мөлшерін сақтандыру компаниясы өзіңіз және/немесе тиісті лицензиясы бар тәуелсіз сарапшы ұсынған құжаттардың негізінде айқындайды.
SMART әдістемесімен арманды шындыққа айналдырамыз
Қаржылық әл-ауқаттылыққа қол жеткізудегі бірінші қадам – ақшаны сақтай және жинай білу. Осы негізгі дағдыларды игергеннен кейін өзіңіздің қаржылық мақсатыңызды айқындап алуыңыз қажет. Мақсат нақты болуға тиіс, онда сіз алдағы уақытта қалайтын сатып алуларды, қажет етілетін соманы және орындау мерзімін айқындап алуыңыз қажет.
Fingramota.kz-пен бірлесіп, SMART әдістемесімен қаржылық еркінділікке жету жолдарын қарастырайық.
Кез-келген нәтиже дұрыс қойылған мақсатқа байланысты. Біз көз алдымызға не қалайтынымызды нақты елестете отырып, ол үшін қандай дұрыс әрекет жасау керектігін білетін болсақ, қалағанымызға қол жеткізуге болады. Адлайда, табысқа жету үшін мақсатқа ұмтылу ғана емес, оны қалайша жүзеге асыру қажеттілігін нақты түсіну қажет.
SMART— бұл мақсатты сипаттау әдісі, оған: нақтылық, өлшемділік, қол жетімділік, маңыздылық және уақыт бойынша айқындылық кіреді. Оның қалайша жұмыс істейтінін, оның ашып жазылуын нақты мысалдармен талдайық.
«S» ағылшын тіліндегі «Specific» (нақты) сөзінен алынған
Мақсат қандай да бір нақты нәтижеге жету үшін қойылады және ол тым жалпылама түрде болмауға тиіс. Қарапайым сөзбен айтқанда, нәтиже түсінікті және қол жетімді болуға тиіс. Мысалы:
Жалпылама мақсат – дене пішімін жақсарту, ағылшын тілін үйрену, саяхаттау.
SMART қағидаты бойынша мақсат – күн сайын сағат 20.00-де кардио жаттығулар жасау, күн сайын 10 минут ағылшын тілінде курс тыңдау, ** уақытқа шетелге барып келу.
«M» ағылшын тіліндегі Measurable (өлшенетін) сөзінен алынған
Нәтижеге қаншалықты жақындағаныңызды анықтау үшін мақсатты санмен өлшеу керек. Мысалы:
Жалпыланған мақсат - қаржылық жағынан табысты болу, Парижге бару.
SMART қағидаты бойынша мақсат - айына кемінде 1 млн теңге табыс табу, келесі Жаңа жылды Парижде қарсы алу.
«А» ағылшын тіліндегі Achievable (қол жеткізуге болатын) сөзінен алынған
Бұл өлшемшарт қол жетімділікті білдіреді, яғни сіз алға қойған мақсат сіздің қолыңыздан келеді. Оған қол жеткізу үшін сіздің біліміңіз де құзыреттілігіңіз де жеткілікті немесе біраз жұмысты қажет ететін олқылықтар бар. Егер мақсат Сіз үшін қол жетпестей болып көрінсе, қол жетімді мақсатты анықтап алуға кеңес береміз. Мәселен:
Жалпыланған мақсат - кірісті екі есе көбейту, теңізде демалуға бару.
SMART қағидаты бойынша мақсат - жұмыста жоғарылау, демалыста Аквапаркке бару.
«R» ағылшын тіліндегі Realistic (шынайы) сөзінен алынған
Осы өлшемшарт бойынша сіз өзіңізге мына сұраққа жауап беруіңіз керек: «Мен неліктен мұны қалаймын?» және «Бұл маған не үшін қажет?». Сіз салауатты өмір салтын ұстанғыңыз келеді делік. Оны әртүрлі жолдармен жүргізуге болады: жүгіру, дұрыс тамақтану, жүзу, және т.б. Мұнда сіз нені жақсы көретініңізді және сізге қайсысының дұрыс екенін нақты түсінуіңіз керек.
Егер мақсат тым күрделі болса және сіз оған қалай жетуге болатынын білмесеңіз, онда аралық немесе «қол жетімді» мақсатты қолдануға тырысқан дұрыс. Мұны істеу үшін сіз жолдың бір бөлігін өтіп, өзіңіз үшін мыналарды анықтап алуыңыз керек: бұл мақсатқа әрі қарай талпынуға ниет бар ма? Мысалы:
Жалпыланған мақсат – спортпен шұғылдану.
SMART қағидаты бойынша мақсат – аптасына екі рет аэробика/кардио/тенниске бару.
«T» ағылшын тіліндегі Time-bound (уақыты жағынан шектеулі) сөзінен алынған
Әрбір мақсатты іске асырғанда оның мерзімі болуға тиіс. Сол сияқты SMART әдістемесі бойынша мақсаттың аяқталатын күні бар. Мақсатты іске асырғанда уақыты жағынан шексіз болса, оның белгісіз уақытқа созылып кететінін ұмытпаңыз:
Жалпыланған мақсат - маусым айында смартфон сатып алу, Түркияға билеттер сатып алу, туыстарға барып келу.
SMART қағидаты бойынша мақсат - 1 маусымға арналған жоспар: смартфон сатып алу, 15 маусымға арналған жоспар: Түркияға билеттер сатып алу, 1 шілдеге арналған жоспар: туыстарға барып келу.
SMART әдістемесінің артықшылықтары қандай?
Бірінші – нақты бағыт. Бұл қағидатты ұстансаңыз, сіздің өз жоспарларыңызды іске асырудағы бағытыңыз дұрыс болып саналады.
Екінші – дұрыс жоспарлау. Яғни, сіз тек мақсат қойып қана қоймай, сондай-ақ жұмысыңыз бен жеке шаруаларыңызға да міндеттерді жоспарлауды үйренесіз.
Үшінші – жылдам нәтижеге қол жеткізу. Егер мақсатты дұрыс қойсаңыз, онда оны іске асыру да оңай болмақ. Сіз қол жетпейтін міндеттерді орындауда өзіңізді әбігерге салмайсыз.
Төртінші – ынталандыру құралы. Егер сіз өзіңізге нақты мақсат қойсаңыз, онда ол сіздің алға ұмтылуыңызға түрткі болмақ. Мысалы, егер сіз тіл үйренгіңіз келсе, онда алдымен сол тілде қайда жүрсеңіз де, кіммен болса да сөйлеуді бастағаныңыз дұрыс. Бастысы, сөйлеуді тоқтатпау. Мұндай мақсатпен сіз шетелдіктермен сөйлесіп кетесіз, жаңа таныстарыңыз көбейіп, ал бастысы, тілдік дағдыларыңызды дамыта аласыз.
Бұл әдістемені қолданудағы жетістік көп жағдайда сіздің табандылығыңызға әрі оған деген ниетіңізге байланысты болатынын ұмытпаңыз. Ең бастысы, бұл – өзіңізге сену. Кез келген адам белгілі бір жетістікке қол жеткізіп, бастысы, өз күші мен мүмкіндіктеріне күмәнмен қарамауы керек. Адамдар тәжірибесінің аздығынан немесе өзіне деген сенімсіздігінен енжар болады әрі өзгелерге деген сенімі жоғала бастайды, олар SMART әдістемесін тым қиын техника деп ойлап, оны қабылдамай жатады. Бірақ бәрі де керісінше: SMART-ты пайдалануды бастау үшін неге қол жеткізгіңіз келетінін нақты түсіну керек, сол кезде бұл әдіс сізге дұрыс бағыт-бағдар беретін болады.
Айқын мақсаттар қойып, Fingramota.kz-пен бірге өз қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!
Страхование имущества: как избежать непредвиденных затрат
По данным Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка за январь - февраль 2023 года страховые премии составили 170 млрд тенге, что на 23 % больше, чем за аналогичный период 2022 года. Основным драйвером роста страховых премий является класс добровольного имущественного страхования.
Как и что можно застраховать при страховании имущества, и на что обратить особое внимание при заключении договора страхования, рассмотрим вместе с Fingramota.kz.
Предотвратить стихийные бедствия, такие как: пожар, буря, или наводнение невозможно, но можно минимизировать риски, застраховав свое имущество от непредвиденных расходов.
Страхование имущества выступает как способ материального обеспечения имущественных интересов страхователей от ущерба при наступлении определенных событий. Другими словами, это гарантия от рисков полного или частичного повреждения недвижимого имущества.
Страхование имущества относится к добровольным видам страхования и остается, что называется, личным выбором каждого человека.
Помимо недвижимости, можно застраховать бытовую технику, мебель и многое другое. То есть, все движимое и недвижимое имущество можно защитить от порчи, стихийных бедствий, пожара, затопления соседями, взрыва бытового газа, хулиганства, грабежа, взлома и т.д. Имея страховку, при наступлении подобного неприятного события, вы сможете получить от страховой компании определенную компенсацию.
Чтобы правильно застраховать свою недвижимость, каждый собственник должен понимать от каких рисков именно ему важнее всего застраховаться, как работает механизм страховки, понять суммы выплат и тарифы той или иной компании.
От каких рисков можно застраховать имущество
Страховать можно и нужно от различных рисков. Так, например, можно застраховать свою квартиру от залива водой (водопроводной водой, водой из системы отопления, протечки крыши в результате выпадения осадков) или рисков, связанных с пожаром и кражей. Различают следующие страховые случаи, которые влекут за собой утрату, гибель или повреждение имущества:
- пожар, удар молнии, взрыв;
- стихийные бедствия (оползни, ураганы, бури, наводнения, ливни и другие);
- затопление водой;
- наезд транспортного средства;
- столкновение или падения на имущество летательных аппаратов, их обломков или предметов и грузов из них;
- противоправные действия третьих лиц, кражи, разбои, грабежи;
- землетрясения и другие случаи.
Как правильно выбрать страховую компанию
Тщательно подходите к выбору страховой компании. Проанализируете положение страховой компании на страховом рынке. Она должна быть надежной и с четко отлаженным механизмом страховых выплат.
Ознакомиться с перечнем лицензированных страховщиков в Казахстане можно на сайте Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка «www.gov.kz» в разделе – «Деятельность» - «Реестр разрешений и уведомлений».
На что необходимо обратить внимание, при заключении договора страхования?
В первую очередь, внимательно читайте то, что подписываете. Речь идет о договоре страхования, условия которого должны содержать конкретный перечень рисков и страховых случаев, размер страховой выплаты при наступлении страхового случая, а также исчерпывающий перечень документов, предоставляемый при наступлении страхового случая.
В обязательном порядке внимательно изучите:
- что относят к страховому событию;
- что покрывает страховой полис;
- какие имеются исключения;
- какие риски покрываются страховкой, а какие нет;
- что необходимо делать при наступлении страхового случая и какие документы необходимо предоставить.
Также обратите внимание на франшизу, которая гарантирует страховщику то, что страхователь, заключив договор, не станет беспечно обходиться со своим имуществом. Иными словами франшиза — это собственное участие страхователя в погашении страхового ущерба. Размер франшизы указывает сумму, которую страхователь оплатит из своего кармана при наступлении страхового случая. Между размером франшизы и тарифом наблюдается четкая зависимость: чем меньше франшиза — тем больше страховой тариф и наоборот.
Если условия договора вам непонятны или вызывают сомнение – не стесняйтесь спрашивать у менеджера страховой компании. Сравнивайте условия других страховых компаний и выбирайте удобные и выгодные для вас условия страхования.
Помните! Наступление некоторых событий не влечет за собой выплату компенсации. К ним относятся самостоятельная порча имущества, несоблюдение требований пожарной безопасности, установленных в Республике Казахстан, ущерб, возникший, в результате монтажа, перепланировки застрахованного имущества и другое.
Внимательно читайте каждый пункт договора!
Какие документы нужны для страхования имущества?
Страховой полис оформляется на основании сведений, содержащихся в вашем заявлении.
К заявлению необходимо приложить:
• копию документа, удостоверяющего вашу личность;
• копии документа о праве собственности на имущество или имущественного интереса (договор о купли - продаже, аренды и т.д.);
• подтверждающие документы о стоимости объекта недвижимости.
Страховщик вправе при оформлении страхового полиса произвести осмотр страхуемого имущества, а при необходимости – назначить экспертизу в целях установления его действительной стоимости.
Страховой полис вступает в силу и становится обязательным для сторон с момента уплаты Страхователем страховой премии, а при уплате ее в рассрочку - первого страхового взноса. Периодом действия страховой защиты является срок, указанный в страховом полисе.
Внимание! При указании Страхователем в заявлении ложных сведений, Страховщик при наступлении страхового случая имеет право отказать Страхователю в страховой выплате.
Что делать при наступлении страхового случая?
При наступлении события, имеющего признаки страхового случая, необходимо:
1) незамедлительно сообщить о случившемся в компетентные органы для документального оформления события и уведомить Страховщика или его уполномоченного представителя/аварийного комиссара;
2) в сроки, указанные в договоре страхования, предоставить в письменной форме заявление о страховом случае Страховщику или его уполномоченному представителю, а также сообщить ему все известные сведения об обстоятельствах события, видах и предполагаемых размерах причиненного ущерба ;
3) сохранить пострадавшее имущество (если это не противоречит интересам безопасности или не приведёт к увеличению ущерба) до осмотра его представителем Страховщика в том виде, в котором оно оказалось на момент его повреждения/гибели.
4) обеспечить представителю Страховщика возможность беспрепятственного осмотра поврежденного имущества и другие действия, предусмотренные договором страхования.
Размер ущерба определяется страховой компанией на основании представленных вами документов и/или независимым экспертом, имеющим соответствующую лицензию.
Превращаем мечту в реальность с методикой SMART
Первые шаги к финансовому благополучию – научиться сохранять и копить деньги. Освоив эти базовые правила, надо определить вашу финансовую цель. Цель должна быть четкая, которая будет отражать грядущее приобретение, требуемую сумму и срок исполнения.
Как достичь финансовой свободы с помощью методики SMART, рассмотрим вместе с Fingramota.kz.
Любой результат зависит от правильно поставленной цели. Имея четкую картину, чего мы хотим, можно прийти к желаемому, зная, какие правильные действия нужно предпринять. Но для того, чтобы прийти к успеху, важно не только стремиться к цели, но и нужно четкое понимание того, как его реализовать.
SMART — это метод описания цели, включающий в себя: конкретность, измеримость, достижимость, важность и определённость по срокам. Как это работает, разберем расшифровку на реальных примерах.
«S» от английского слова «Specific» (конкретная)
Цель ставится для достижения какого-либо конкретного результата, и она не должна быть слишком обобщённой. Простыми словами желаемый результат должен быть понятным и достижимым. К примеру:
Обобщенная цель - улучшить физическую форму, выучить английский,
путешествовать.
Цель по принципу SMART - заниматься кардио каждый день в 20:00 часов, ежедневно по 10 минут слушать курсы на английском языке, съездить на неделю заграницу ** время.
«M» от английского слова Measurable (измеримая)
Цель должна измеряться количественно, чтобы можно было определить, насколько вы приблизились к результату. К примеру:
Обобщенная цель - стать финансово успешным, поехать в Париж.
Цель по принципу SMART - зарабатывать в месяц не менее 1 млн. тенге, встретить следующее рождество в Париже.
«А» от английского слова Achievable (достижимая)
Данный критерий означает достижимость, то есть поставленная вами цель - вам по силам. Для этого у вас достаточно знаний и компетенций, чтобы её добиться, либо есть пробелы, где нужно еще немного поработать. В случае если цель, кажется, для вас недосягаемой, рекомендуем определить доступную цель. К примеру:
Обобщенная цель - удвоить доход, поехать отдыхать на море.
Цель по принципу SMART - получить повышение на работе, поехать на выходные в Аквапарк.
«R» от английского слова Realistic (реалистичный)
По данному критерию необходимо ответить себе на вопрос: «Почему я этого хочу?» и «Для чего это мне необходимо?». Предположим, вы хотите начать вести здоровый образ жизни. Его можно вести по-разному: бегать, правильно питаться, плавать, и т.д. Здесь нужно четко понимать, что вы больше всего предпочитаете и что именно для вас подходит.
Если цель слишком сложная и вы не знаете, как ее достичь, то лучше попробовать применить промежуточную или так называемую «доступную» цель. Для этого нужно пройти часть пути и определить для себя: есть ли желание дальше стремиться к данной цели? К примеру:
Обобщенная цель – заниматься спортом.
Цель по принципу SMART – ходить два раза в неделю на аэробику/кардио/теннис.
«T» от английского слова Time-bound (ограниченная по времени)
У каждой цели должен быть срок реализации. Так же и по методике SMART, где цель имеет дату окончания. Помните, без ограничения по времени реализация цели может затянуться на неопределенное время. К примеру:
Обобщенная цель - купить смартфон в июне, купить билеты в Турцию, поехать к родственникам.
Цель по принципу SMART - план на 1 июня: купить смартфон, план на 15 июня: купить билеты в Турцию, план на 1 июля поехать к родственникам.
В чем плюсы SMART методики?
Первое – четкое направление. Используя данный принцип цели, вы имеете верное направление для реализации ваших планов.
Второе – правильное планирование. То есть, вы научитесь не только ставить цели, но и планировать задачи для работы и личных дел.
Третье – достижение быстрого результата. Если цель правильно изложена, то вам будет проще реализовать его. Вы не будете растрачивать себя на выполнении недостижимых задач.
Четвертое – инструмент мотивации. Если перед вами поставлена четкая цель, то она станет для вас мотивационным толчком. К примеру, если вы хотите выучить язык, то для начала нужно на нем говорить, неважно, где и с кем. Главное – говорить. Такая цель заставит вас общаться с иностранцами, строить новые знакомства и, конечно же, развивать ваши языковые навыки.
Помните, что успех применения этой методики во многом зависит от вашей личной настойчивости и силы желания. Самое важное — это верить в себя. Любой человек может добиться определенных успехов, главное не сомневаться в своих силах и возможностях. Недостаток опыта или неуверенность в себе делают людей пассивными и недоверчивыми, и они отвергают SMART, полагая, что это слишком сложная техника. Но все с точностью до наоборот: достаточно четкого понимания того, чего вы желаете добиться, чтобы начать использовать SMART, и тогда данный метод будет направлять вас на правильный путь.
Ставьте умные цели и повышайте свою финансовую грамотность вместе с Fingramota.kz!
Берегите себя, свое имущество и пусть страховой случай никогда не наступит!
ізге, мүлкіңізге абай болыңыз және сақтандыру жағдайы ешқашан орын алмасын!